Yapay zekâ artık yalnızca veriyle değil, enerjinin geleceğiyle de ilgileniyor. Google’ın araştırma birimi DeepMind, nükleer füzyon girişimi Commonwealth Fusion Systems (CFS) ile iş birliği yaparak Güneş’in enerji üretme biçimini dünyaya taşımayı hedefliyor.
Füzyonun merkezinde “plazma” var. Milyonlarca derece sıcaklıktaki iyonize gaz. Onu kararlı tutmak, bir yıldızın içini dizginlemek kadar zor. Bu dengeyi sağlamak için DeepMind’ın geliştirdiği Torax adlı yapay zekâ sistemi, reaktör içindeki plazmanın davranışlarını saniyeler içinde analiz ediyor ve milyonlarca mikro ayarlama yaparak stabil kalmasını sağlıyor.
CFS’in Massachusetts’te inşa ettiği SPARC reaktörü, süperiletken mıknatıs teknolojisiyle plazmayı stabilize etmeye odaklanıyor. DeepMind’ın sistemi reaktörün “beyni” olacak. Proje önümüzdeki yıl test aşamasına geçecek ve başarıya ulaşırsa enerji tarihinde yeni bir sayfa açılacak.
Google ise yalnızca teknoloji ortağı değil, aynı zamanda yatırımcı ve enerji alıcısı. Şirket, reaktör devreye girdiğinde 200 megavat enerji satın almayı taahhüt etti. Bu, yapay zekânın enerji altyapısında aktif rol aldığı ilk büyük ölçekli örneklerden biri olarak görülüyor.
Füzyon enerjisi, karbon salımı olmadan neredeyse sınırsız enerji potansiyeliyle bilimin en büyük hayallerinden biri. DeepMind ve CFS ortaklığı bu hayali gerçeğe dönüştürmeye bir adım daha yaklaştırıyor ve eğer başarıya ulaşırsa, hem enerji sektöründe hem de yapay zekâda yeni bir çağ başlayabilir.
