Hepimizin bildiği gibi Instagram, mevcut politikaları içerisinde 13 yaş altındakilerin hesap oluşturmasına izin vermiyor, ancak genç hesap oluşturabilmek için yaşları hakkında yalan söyleyerek Instagram kullanabiliyordu. Instagram’ın bu konudaki önlemi ise tespit edilen 13 yaş altı hesapların, platform ile paylaşılmasının ve platform incelenmesinin ardından hesaplar kapatmakla sınırlıydı.
Instagram For Kids!
Geçtiğimiz mart ayının sonlarına doğru Instagram; platformun en genç üyeleri için Instagram’ı daha güvenli hale getirmek amacıyla 13 yaş altındaki çocukların da kullanabileceği daha güvenli bir versiyon üzerinde çalıştıklarını duyurmuştu.
Platformun yaptığı resmi açıklamada; gençlerin Instagram’ı güvenle kullanabilmesi için özel olarak uzmanlaşmış bir ekip kurduğunu ve bu ekiple koordineli bir şekilde çocukların da kullanabilmesi için yeni bir Instagram versiyonu oluşturduklarını açıkladı.
Çocuklar için özel olarak tasarlanan önlemler ve tedbirler ise şu şekilde;
Kapsamlı Ebeveyn Rehberi
The Child Mind Institue ve ConnectSafely ortaklığıyla hazırlanan ve yayınlanan yeni bir Ebeveyn Rehberi ile ebeveynlerin sosyal medyada gezinirken gençlerini nasıl destekleyecekleri konusunda bilmesi gerekenleri anlatmak.
Kullanıcı Yaş Tespit Teknolojisi
İnsanların gerçek yaşını anlamak için yapay zeka ve makine öğrenimi çalışmalarını genişletmek.
Direkt Mesaj Sınırlandırması
18 yaş üstündeki kullanıcıların, kendisini takip etmeyen 18 yaş altındaki kullanıcılara direkt mesaj göndermesine izin vermeyen yeni özellik sayesinde gençleri, yetişkinlerden gelebilecek olan istenmeyen iletişimden korumak.
Direkt Mesaj Ekranında Şüpheli Kullanıcı Uyarıları
Birbirini takip etmeyen yetişkinler ve gençler arasındaki mesajlaşmayı önlemeye ek olarak; gençleri halihazırda takipte oldukları yetişkinlerle sohbet ederken temkinli olmaya teşvik etmek için -18 yaş altındaki kullanıcılarla platform üzerinden sıklıkla takip, mesaj isteği ve etkileşim içerisinde bulunan hesaplar hakkında- direkt mesaj ekranında gençlere uyarı şeklinde bildirilecek sistemle, gerçek hayatta tanıdıkları ve uygun gördükleri yetişkinlerle platform üzerinden iletişime geçme olanağı çocuklarda olacak.
Şüpheli Hesap Kısıtlaması
Platform üzerinde şüpheli etkileşimler oluşturan yetişkin hesaplarının, “önerilen kullanıcılar” “keşfet”, herkese açık yayınlanan Reels videoları ve gönderilerde genç kullanıcıların yorumlarının gizlenmesi gibi yeniden yapılandırılan algoritma ile genç kullanıcıların “herkese açık” olsun veya olmasın hesaplarına ulaşımını kısıtlamak.
Açık ve Gizli Profil seçenekleriyle birlikte daha fazla uyarı bildirimi
Gençlerin yeni bir hesap oluştururken karşılarına çıkan “herkese açık” ve “gizli” profil özelliklerini ayarlar kısmına girmeden görmesini sağlamak ve toplum tarafından tanınmış, gelecek vadeden oyuncu & sporcu gibi kişilerin hayranlarını kısıtlamamak adına hesap oluşturma ekranında sunulan seçenek ve gizlilik ile ilgili olarak yetişkinlere kıyasla daha fazla bildirim alacakları bir sistemle gençleri de kendilerini koruma konusunda bilinçlendirmeyi sağlamak.
Facebook ve Instagram “Genç Kullanıcılar” Adına Umutlu
Her yaştan kullanıcının Instagram’da güvenli ve destekleyici bir deneyim yaşaması gerektiğine inandığını belirten platform; bu önlemler ile gençleri korumaya yönelik devam eden çabalarını detaylandırıyor ve uzman ekipleriyle birlikte, yetişkinler ve gençler arasındaki uygunsuz etkileşimleri daha da sınırlandıran yeni müdahalelere yatırım yapmaya devam edeceklerinin altını çiziyor.
Ülkelere göre farklılık gösteren çeşitli yasalar şirketlerin çocuklar için nasıl ürün geliştirip hedefleyebileceğini sınırlarken Instagram, özellikle uygulamanın gençler arasındaki popülerliği nedeniyle 13 yaşın altındaki çocukları uygulanabilir bir büyüme segmenti olarak görüyor ve ürün ailesini her ay 3,3 milyar kişi kullanan Facebook’un kullanıcı tabanını genişletmeye çalışırken bu yeni girişimle; gençlerin maruz kalabilecekleri taciz, zorbalık veya avcı olaylara yönelik nasıl önlemler alındığını da detaylıca anlatıyor.
Çocuklar İçin Özel Olarak Hazırlanan Sosyal Ağ Platformları
BuzzFeed’de yayınlanan habere göre; çocuklar için oluşturulacak yeni Instagram versiyonunun çalışmaları, Instagram başkanı Adam Mosseri tarafından denetlenecek ve Aralık ayında ana şirket Facebook’a katılan başkan yardımcısı Pavni Diwanji tarafından yönetilecek.
Diwanji daha önce Google’da çalışıyordu ve burada arama devinin YouTube Çocuk dahil çocuklara yönelik ürünlerini denetliyordu ve çocuklar için hazırlanacak Instagram versiyonunun da 6-12 yaş arasındaki çocuklara yönelik bir Facebook ürünü olan Messenger Kids’i takip ettiğini söyleyebiliriz.
Mosseri kısa röportajında; “Gün geçtikçe daha fazla çocuğun Instagram gibi uygulamaları kullanmak istediğini ancak gençler veya çocuklar için ebeveynlerin şeffaflığa veya kontrole sahip olduğu bir Instagram sürümü oluşturmayı hedeflediklerini” belirtiyor.
Uzmanlar Ne Düşünüyor?
Çocukların da tıpkı yetişkinler gibi sosyal medya ağlarında olmak istemesi, Covid-19 sebebiyle dünya çapında kısıtlamaların artması ve arkadaşlarından uzak kalmaları sonucunda onlarla iletişim halinde bulunmak istemesi ve platformların sunduğu fotoğraf çekme ve eğlence vadeden içeriklere ilgi duymaları hepimizin karşılaştığı ve bildiği şeyler olsa da uzmanlar; çocuk sağlığına ve gelişimine olumsuz etki yaratabilecek bu uygulamaların 13 yaş altındaki çocuklar tarafından kullanmaması gerektiği konusunda ısrarcı.
Maryland Üniversitesi’nde sosyal medyanın aileleri nasıl etkilediğini araştıran Akademisyen Priya Kumar, “Çocuklar için bir Instagram versiyonunun Facebook’un gençleri birbirine bağlamasının ve sosyal bağlantıların para kazanmak için var olduğu fikrini normalleştirmesinin bir yolu olduğunu” söylüyor ve ekliyor “Gizlilik perspektifinden, bu platformları kullanan tüm yetişkinler gibi çocukların etkileşimlerinin de para kazanılmasını meşrulaştırıyorsunuz. İşin içine kazanç gibi farklı etmenler de girince pek çok çocuk, ister seçimle ister kazayla daha geniş YouTube platformuna geçiyor.” YouTube Çocuk uygulamasının da pek başarılı olmadığını ve çocuklar için bir platform oluşturmanın çocukları orada tutmaya yetmediğini belirtiyor.
Sosyal ağlarda siber zorbalık ve siber taciz olaylarına maruz kalan yetişkinlerin de sayısının azımsanamayacak kadar fazla olduğunu kanıtlayan araştırmalar da gözler önündeyken; çocukları sosyal ağlarda savunmasız bırakabileceği ve psikolojilerinde uzun süre onarılamayacak yaralar açabileceği düşünceleri, platformun tepki çekmesine neden oluyor.
Uygulamaya Karşı Gelen Tepkiler Neler?
Messenger Kids’in 2017 yılında yaptığı lansmanın ardından 95’ten fazla çocuk sağlığı savunucusu grubu Facebook’a bir mektup göndermişti. CEO Mark Zuckerberg’i ürünü durdurmaya çağırdıkları bu mektupta “dijital cihazların ve sosyal medyanın aşırı kullanımının çocuklar ve gençler için zararlı olduğu ve bu yeni uygulamanın çocukların sağlıklı gelişimini büyük olasılıkla zayıflatacağı, çocukların ebeveyn gözetiminin olmadığı yetişkin sitelerine girmeleri için yalan söylemelerini engelleyecek bir sistemin olmadığı” konularındaki araştırmalara da atıfta bulunmuşlardı.
Mosseri, 2019’daki bir Facebook etkinliğinde, “Yapmayı arzuladığımız şey – ve bu yıllar alacak, net olmak istiyorum – çevrimiçi zorbalığa karşı mücadeleye liderlik etmek” olarak belirttiği hedefini 2021 yılına geldiğimizde çocuklar için oluşturulan Instagram versiyonuyla yapmayı amaçlıyor diyebiliriz.
The Guardian’ın haberine göre Mosseri, “Instagram for Kids ile ebeveynlere çocuklarının yaptıkları üzerinde görünürlük ve kontrol sağlayan deneyimler sunarak bu durumu iyileştirmek istiyoruz” diyor.
Ne yazık ki, benzer bir mantıkla kurulan genç kullanıcıları hedefleyen bir başka platform olan Messenger Kids‘in grup sohbetleri aracılığıyla yabancılara gözenekli olduğu gösterildi. Facebook sorunu şimdi çözdüğünü söylese de daha büyük bir problem var: Çocuk uzmanları, 11 yaşından büyük çocukların yedi yaşındakiler için tasarlanmış “çocuksu” bir siteyi kullanmak istemeyeceğini savunuyorlar. Yaşları hakkında yalan söylemeye devam edecekler ve “yetişkinler” sitesine sadık kalacaklar, yenisini kullanan yedi yaşındaki çocuklar ise kaçınılmaz olarak sosyal medya baskılarına maruz kalacaklar.
CNBC ise son gelişmeyi 10 Mayıs’ta bizlere aktararak; “ABD’de 44 eyalet ve bölgeden başsavcıların, Facebook’u 13 yaşın altındaki çocuklar için bir Instagram hizmeti oluşturma planlarından vazgeçmeye çağırdığını” duyurdu. Sosyal medyanın çocuklar üzerindeki zararlı sağlık etkilerine ve Facebook’un platformunda çocukları korumanın darmadağın olduğu bildirildi.
Zuckerberg’e yapılan çağrının yer aldığı mektupta; özellikle sosyal medya ve Instagram‘ın, düşük benlik saygısı ve intihar düşüncesi dahil olmak üzere çocukların zihinsel sağlığı üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olduğuna dair haber raporlarına ve araştırma bulgularına atıfta bulundu.
Başsavcı ayrıca, küçük çocukların “Instagram hesabına sahip olmanın getirdiği çeşitli zorluklarla başa çıkabilecek donanıma sahip olmadıklarını” söyledi. Bu zorluklar arasında çevrimiçi gizlilik, internet yayınlarının kalıcılığı ve görüntülemek ve paylaşmak için uygun olanlarda gezinmek yer alır.
Peki çözüm ne? Korkuların ve olası sorunların önüne geçmek için ne yapmak lazım?
Facebook’un konuyu ne kadar ciddiye aldığına bağlı. Platform; Çocuklar için Instagram‘ı bir “öncelik” olarak gördüğünü ve “Geliştirdiğimiz her deneyim, güvenlik ve mahremiyete öncelik vermeli ve çocuk gelişimi konusunda uzmanlara danışacağız. Ayrıca, ülkenin başsavcıları da dahil olmak üzere yasa koyucular ve düzenleyicilerle çalışmayı dört gözle bekliyoruz.” diyerek açıklamasını yaptı ve ekledi: “Çocukların zaten interneti kullandıkları bir zamanda yaşıyoruz. Instagram For Kids ile yapmak istediğimiz şey; ebeveynlere çocuklarının yaptıkları üzerinde görünürlük ve kontrol sağlayan deneyimler sunarak mevcut kullanım durumu iyileştirmek. Önlem ve tedbir amaçlı aldığımız aksiyonların her birini; çocuk gelişimi, çocuk güvenliği ve akıl sağlığı uzmanları ve mahremiyet savunucularına danışarak geliştiriyoruz.”
Bakalım sonuç ne olacak? Facebook grubunun henüz yayına girmeyen ama üzerinde en az 2 yıldır çalıştıkları çocuklar için Instagram versiyonu kullanıma açılacak mı? Farklı hükümetlerden tepki alacak mı? Halihazırdaki kullanıcılar bu uygulama ile ilgili ne düşünüyor? Sosyal ağlarda 13 yaş altındaki çocukların hesap oluşturmaları doğru mu ve eğer çocuklar bu hesapları oluşturursa güvende olur mu? Yaşayıp göreceğiz…